Nguyên nhân và 7 cách xử lý hàng tồn kho quá nhiều siêu hiệu quả

Tuy nhiên, bên cạnh việc tìm ra phương án giải quyết hợp lý thì bạn cũng cần phải nhìn nhận lại nguyên nhân xuất phát từ đâu khiến tình trạng này xấu hiện. Sau đó chỉ cần áp dụng các cách được bật mí dưới đây và triển khai với một chiến lược tốt là hiệu quả sẽ được đảm bảo ngay tức thì.

1/ Hàng hóa tồn kho là gì?

Hàng hóa tồn kho hay hàng tồn là những cụm từ rất quen thuộc đối với người làm ăn kinh doanh, bán hàng và tình trạng này cũng không phải là rất ít xảy ra. Thậm chí dù là những người kinh doanh lâu năm, nhưng doanh nghiệp lớn cũng khó tránh xảy ra điều này. Tuy nhiên, số đông đều cho rằng hàng hóa tồn kho đều là những mặt hàng không bán được, hàng bị lỗi, bị ế không được người tiêu dùng lựa chọn. Đây có thể là một cách hiểu về khái niệm này nhưng nó cũng chưa thực sự đúng và chính xác là hơn chưa được đầy đủ.

Theo đó, trong kinh doanh hàng tồn kho còn hiểu là mặt hàng được các doanh nghiệp giữ lại để giao dịch cuối cùng hay cũng có thể coi là các mặt hàng được dự trữ. Không phải lúc nào hàng tồn kho cũng gây ảnh hưởng đến tình hình sản xuất, kinh doanh. Ngược lại nếu biết cách quản lý hoàn toàn có thể giúp giảm các chi phí đầu tư và tăng doanh thu cho các doanh nghiệp. Chính vì vậy, chúng ta có thể hiểu với hai cách khác nhau đối với cụm từ hàng hóa tồn kho và không phải lúc nào nó cũng đều là xấu cả. 

Dựa trên khái niệm đó, hàng hóa tồn kho cũng được phân chia thành các loại khác nhau như sau:

1.    Nguồn vật tư sản xuất: Là các thiết bị, dụng cụ, đồ đạc phục vụ cho mục đích cần thiết trong suốt quá trình sản xuất.
2.    Nguồn vật liệu thô: Là những loại được lưu trữ với mục đích kinh doanh hoặc sản xuất trong thời gian sắp tới đang được quả lý trong kho hàng của bạn.
3.    Bán thành phẩm: Là những sản phẩm chưa được sản xuất hoàn thiện xong, chưa được tung ra thị trường tiêu dùng. Vẫn trong quy trình sản xuất tổng thể và cũng chưa được nhập kho.
4.    Sản phẩm thành phẩm: Là các mẫu đã sản xuất hoàn thiện, đủ điều kiện tung ra thị trường nhưng chưa bán ngay và nhập về hệ thống quản lý kho hàng chung.

Chú ý:  Hiệu quả kinh doanh là gì? 7 giải pháp không nên bỏ qua

2/ Nguyên nhân dẫn đến hàng hóa bị tồn kho quá nhiều

Hàng hóa tồn kho dù là do không bán được hay với mục đích lưu trữ nếu như số lượng quá nhiều đều gây nên những áp lực rất lớn đến công việc kinh doanh chung. Bởi đối với nhiều doanh nghiệp, hàng hóa tồn kho có thể chiếm đến 40% - 50% tổng tài sản. Chưa kể số lượng quá nhiều mà còn tồn kho trong suốt một khoản thời gian dài còn gây lãng phí rất nhiều khoản chi phí, mất nhiều thời gian và nguồn lực trong khâu quản lý. 

Vậy vì sao hàng hóa bị tồn kho quá nhiều? Đây là câu hỏi mà bạn cần đặt ra ngay từ đầu, bởi muốn giải quyết được thì chúng ta cần phải biết nguyên nhân chính xác là gì. Theo đó, nếu kho hàng của bạn đang “báo động” với tình trạng hàng tồn quá nhiều thì rất có thể xuất phát từ những nguyên nhân như sau:

•    Sản xuất dư thừa, vượt ngoài nhu cầu tiêu dùng của thị trường: Đây có lẽ là nguyên nhân rất phổ biến mà nhiều doanh nghiệp đang rơi vào, việc đánh gía sai nhu cầu thị trường dẫn đến việc sản xuất quá nhiều không bán được hết và tồn kho.

•    Dự trữ quá nhiều hàng hóa, nguyên liệu: Nhiều doanh nghiệp vẫn thường có xu hướng dự trữ nhiều hàng hóa, nguyên liệu để phòng trừ các trường hợp khan hiếm. Nhưng điều này cũng vô tình khiến “lấn chiếm” quá nhiều diện tích của kho hàng.

•    Thiếu sự chuyên nghiệp trong quy trình sản xuất: Điều này có thể hiểu đơn giản rằng các quy trình không đồng nhất với nhau, dẫn đến sản phẩm dư thừa hoặc bán thành phẩm quá nhiều mãi không được hoàn tất do thiếu nguyên liệu hoặc các lý do khác.

•    Nguyên, vật liệu bị hết, lỗi: Sản phẩm đang sản xuất dở nhưng nguyên, vật liệu lại hết hoặc bị lỗi phải ngưng trệ lại và đợi. Tuy nhiên, không phải nguyên, vật liệu lúc nào cũng có ngay để quy trình sản xuất tiếp tục.

•    Nhà quản lý đánh giá sai: Có thể nhiều bạn sẽ không ngờ đến nguyên nhân này, nhưng thực tế có rất nhiều nhà quản lý đã đánh giá sai về tính nghiêm trọng về tình trạng tồn kho hàng quá nhiều và coi đây là điều hiển nhiên, không có gì đáng lo ngại.

Ngoài ra, còn một số nguyên nhân khác như bố trí thiết bị không hợp lý, sản xuất theo hệ thống đẩy, quá nhiều hàng bị lỗi,… Do tình trạng sản xuất, mô hình kinh doanh của mỗi doanh nghiệp luôn có sự khác nhau.

3/ Cách xử lý hàng hóa bị tồn kho quá nhiều, tiêu thụ chậm

Tùy theo từng loại hàng hóa tồn kho và tình trạng kho hàng khác nhau mà chúng ta sẽ có những cách xử lý khác nhau. Điển hình hàng tồn kho là do tình trạng tích trữ nguyên liệu , phụ kiện cho đợi sản xuất số lượng sắp tới. Hoặc dự trữ hàng hóa cho dịp mua sắm tăng cao vào các đợt lễ tết, cuối năm thì có lẽ sẽ không cần phải giải quyết nhiều. Vì tình trạng này ngược lại trong tương lai lại mang đến lợi nhuận cho doanh nghiệp. Nhưng với tình trạng tồn kho quá nhiều do không bán được thì lại hoàn toàn khác. Vì vậy sau đây sẽ là 7 cách xử lý hàng tồn kho quá nhiều không bán được dành cho bạn.

Kiểm kê hàng hóa thường xuyên, kỹ lưỡng

Cách xử lý hàng tồn kho quá nhiều đầu tiên nghi thì có vẻ “nặng lý thuyết” nhưng lại mang đến hiệu quả rất bất ngờ. Tuy nhiên, nếu bạn có một hệ thống kiểm kê hàng hóa thường xuyên, kỹ lưỡng với độ chính xác cao sẽ giúp cho công việc quản lý trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Điều này đồng thời có thể giúp phân loại tình trạng hàng hóa dù tồn kho ở số lượng nhiều bao nhiêu bạn cũng sẽ lắm được một cách rõ ràng. Ví dụ các mặt hàng đang nhập số lượng quá nhiều, dư thừa, hàng hóa đang gần hết hạn,… Như vậy, khi nắm được mặt hàng đang ở tình trạng như thế nào bạn sẽ đưa ra được các phương án giải quyết nhanh chóng. Không để tình trạng quá lâu gây lãng phí và phát sinh thêm nhiều chi phí.

Tạo chương trình thanh lý khuyến mại cho hàng tồn kho

Nếu như bạn đang muốn tìm cách xử lý hàng tồn kho không bán được với số lượng quá nhiều mà muốn nhanh chóng thì đây là một ý tưởng chắc chắn không nên bỏ qua. Tuy rằng, sản phẩm bán ra lúc này sẽ không mang về doanh thu mong muốn như ban đầu. Nhưng nó tránh cho bạn tình trạng đã lỗ còn lỗ hơn khi để trong kho quá lâu này. Hơn thế, đối với những sản phẩm có hạn nếu không được giải quyết ngay thì tình trạnh doanh thu còn nghiêm trọng hơn rất nhiều. Hơn thế, các chương trình thanh lý khuyến mại nếu làm truyền thông tốt thì hiệu quả mang về còn vượt ngoài sự mong đợi của bạn.

Biến hàng tồn kho thành quà tặng kèm

Thay vì tổ chức các chương trình thanh lý, khuyến mại thì bạn có thể biến các sản phẩm tồn kho này thành quà tặng kèm khi mua sắm dành cho khách hàng. Phổ biến với các chương trình như “Mua 1 Tặng 1”, “Mua 1 Tặng 2” hay “Mua bất kì sản phẩm đều được tặng quà”. Điều này sẽ là “một mũi tên trúng hai đích”, thứ nhất vừa kích cầu được nhu cầu mua sắm đối với mọi sản phẩm bạn đang cung ứng và thứ hai là giải quyết được vấn đề hàng tồn một cách nhanh chóng. Bởi tâm lý trung ai cũng đều muốn được tặng quà ngay cả khi giá trị không cao.

Xây dựng thành các combo sản phẩm

Đây vốn là một trong những nghệ thuật tăng doanh thu được rất nhiều doanh nghiệp, chủ shop áp dụng và hiệu quả của nó thì chưa bao giờ khiến người ta phải thất vọng cả. Bạn có thể xây dựng thành các combo theo số lượng hoặc combo theo sự liên quan của sản phẩm. Nói một cách dễ hiểu hơn thì bạn có thể bán một combo với số lượng 2, 3 hoặc nhiều hơn nhưng vẫn là một sản phẩm nhưng mức giá thì rẻ hơn so với giá mua lẻ. Hoặc bạn có thể set thành các combo nhiều sản phẩm khác nhau nhưng mang tính chất hỗ trợ, liên quan. Điển hình như là việc mua combo kem đánh răng + bàn chải + khăn mặt.

Bán hàng ký gửi với đơn vị khác

Nếu như số lượng hàng tồn quá lớn bản thân các điểm bán hàng của doanh nghiệp không thể giải quyết được hết thì đây chính là cách mà bạn nên cân nhắc đến tiếp theo. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần phải xây dựng được mối quan hệ tốt với đơn vị hợp tác của mình. Thực tế, cách xử lý hàng tồn này bạn có thể dễ dàng bắt gặp ở ngay chính những khu chợ truyền thống chứ không phải xa lạ gì. Nếu không bán được hàng thường các cô, các dì vẫn sẽ gửi lẫn nhau để bán hộ. Cách này sẽ giúp độ phủ sóng sản phẩm cao hơn cũng như mở rộng các kênh bán hàng.

Làm mới hoặc tiếp thị lại cho sản phẩm

Hàng hóa tồn kho quá nhiều do không bán được, rất có thể không phải do bạn sản xuất dư thừa, nhu cầu người tiêu dùng không có mà do cách tiếp thị sản phẩm của bạn trước đó chưa thực sự hiệu quả. Vì vậy, hãy thử làm mới hoặc tiếp thị lại cho sản phẩm của mình, điều này có thể sẽ “ngốn” của bạn thêm một khoản chi phí nữa. Nhưng nếu làm tốt, bạn hoàn toàn có thể giải quyết vấn đề hàng tồn của mình một cách nhanh chóng. Ngoài ra, có một cách làm mới sản phẩm mà không tốn một đồng nào đó là thay đổi vị trí sắp xếp trong cửa hàng. Đặt chúng ở vị trí nổi bật, khách hàng có thể dễ dàng nhìn thấy khi bước vào cửa hàng.

Bán giá ưu đãi hoặc quà tặng cho nhân viên của mình

Tuy cách này sẽ không công khai ra ngoài mà chỉ là nội bộ nhưng có thể “cứu nguy” cho tình trạng hàng hóa tồn kho số lượng lớn không bán được lúc này. Hãy đưa ra những mức giá ưu đãi, hấp dẫn nhất dành cho nhân viên của bạn khi mua các sản phẩm này. Đương nhiên nó sẽ rẻ hơn cả khi bạn bán giảm giá cho khách hàng, đây cũng có thể được coi là một phúc lợi nho nhỏ dành cho đội ngũ nhân viên của bạn. Hơn thế, nếu mức giá quá hấp dẫn ngay cả khi không có nhu cầu họ vẫn có thể đại diện mua hộ bạn bè, người thân của mình. Ngoài ra, chúng cũng có thể là quà tặng dành cho nhân viên vào các dịp đặc biệt như lễ tết trong năm hoặc là những dịp “đặc biệt” mà bạn tự tạo ra.

4/ Chiến lược kinh doanh hàng hóa tồn kho không bán được

Kinh doanh hàng hóa tồn kho không bán được thực sự là một vấn đề nan giải mà không chỉ các công ty, cửa hàng nhỏ mới gặp phải. Ngay cả khi chúng ta có những giải pháp đầy lý tưởng như trên, nhưng nếu không có chiến lược triển khai hợp lý thì hiệu quả cũng sẽ không được cao. Ngược lại, bạn còn phải tốn kém một khoản đầy lãng phí để tổ chức các chương trình cần thiết. Vì vậy, hãy xây dựng ngay cho mình một chiến lược kinh doanh hàng hóa tồn kho không bán được một cách khoa học với các vấn đề chính như sau:

Theo dõi chu kỳ hàng tồn kho: Điều này sẽ giúp quản lý được tình trạng các mặt hàng đang bị tồn kho với chu kỳ rõ ràng, để đưa áp dụng những giải pháp thích hợp trong từng thời điểm.

Kiểm soát chặt chẽ hàng tồn kho không bán được: Bạn cần biết mặt hàng này đã tồn kho bao lâu? Vì sao lại không bán được? Sau đó hãy đưa ra kế hoạch tiêu thụ cùng các giải pháp phù hợp đối với từng nguyên nhân. Giải pháp xử lý hãy tham khảo 1 trong 7 cách ở phần trên.

Kinh doanh trung gian hoặc dịch vụ: Điều này sẽ phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ, thay vì nhập số lượng lớn về kho để tích lâu này bạn có nên là bên trung gian giữa nhà sản xuất và khách hàng. Hoặc có thể kết nối với các bên dịch vụ để giải quyết vấn đề lưu kho hàng tồn này.

Thực hiện xử lý đơn hàng kịp thời, chốt đơn nhanh chóng: Đã kinh doanh hàng tồn kho không bán được thì việc xử lý đơn hàng kịp thời, chốt đơn nhanh chóng là rất quan trọng.  Bạn càng đẩy nhanh được đi bao nhiêu thì chi phí lưu kho, quản lý sẽ càng giảm bất nhiêu.

Xem thêm:  Quản lý bán hàng bằng Excel: Có thực sự hiệu quả không? Lúc nào nên và không nên dùng?

Với 7 cách xử lý hàng tồn kho quá nhiều với tình trạng chậm tiêu thu hay không bán được này sẽ giúp rất nhiều chủ cửa hàng, doanh nghiệp có thể gạt đi mối bận tâm, lo lắng của mình trong suốt thời gian qua. Nguyên nhân có thể xuất phát từ rất nhiều vấn đề khác nhau, tuy nhiên việc tìm hiểu và nhận định cho đến bước cuối cùng là xử lý là điều mà các bạn cần phải thực hiện. Bởi nếu không biết nguyên nhân từ đâu, dù có phương án và chiến lược hay bạn rất khó có thể giải quyết tình trạng này một cách tốt nhất.